ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΣΕΡΙΦΟΥ
Δεν υπάρχει επισκέπτης που να μην έχει περάσει από τη Μονή Ταξιαρχών, αυτό το φρουριακού χαρακτήρα καστρομονάστηρο, με την πλούσια ιστορία, το οποίο σήμερα λειτουργεί ως ανδρικό μοναστήρι.
Βρίσκεται κοντά στο χωριό Γαλανή, στο βόρειο τμήμα της Σερίφου, ακριβώς απέναντι από την εκκλησία της Παναγίας Ζωοδόχου Πηγής. Ιδρύθηκε το 1572, ενώ κάποιες πηγές αναφέρουν πως στην ίδια θέση προϋπήρχε ένας μικρός ναός, ένα εκκλησάκι, από τα μέσα του 15ου αιώνα.
Η παράδοση που συνοδεύει τη μονή αναφέρει πως ένα καράβι που έφυγε κυνηγημένο από την Κύπρο όταν αυτή καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς το 1570, έδεσε στον Πλατύ Γιαλό και ο καπετάνιος δώρισε στο εκκλησάκι την εικόνα του Ταξιάρχη Μιχαήλ, την οποία είχε μαζί του. Την ίδια περίοδο, άρχισε να σχηματίζεται σταδιακά ένα κοινόβιο από μοναχούς που έφτιαξαν τα κελιά τους γύρω από το εκκλησάκι. Η εικόνα από την Κύπρο θεωρήθηκε θαυματουργή με αποτέλεσμα να γίνει γνωστό το σημείο σε όλες τις Κυκλάδες αρχικά και στην υπόλοιπη Ελλάδα στη συνέχεια.
Η φήμη έφερε προσκυνητές, αφιερώματα και πλούτο και φυσικά αυτό δεν πέρασε απαρατήρητο από τους πειρατές που λυμαίνονταν το Αιγαίο εκείνα τα χρόνια. Μετά από μια σειρά ληστρικών επιδρομών στο νησί, που είχαν στόχο κυρίως την μοναστική κοινότητα, και με τις αλλεπάλληλες επιδιορθώσεις των ζημιών, το μοναστήρι πήρε το 1659 τη σημερινή φρουριακή μορφή του με την μία και μοναδική είσοδο σε ύψος 4 μέτρων, τον ψηλό περίβολο, τις πολεμίστρες, κινητή σκάλα και παρατηρητήρια, που δεν διασώθηκαν μέχρι τις μέρες μας. Σήμερα υπάρχει πετρόκτιστη σκάλα και οι επισκέπτες δεν κινδυνεύουν από το καυτό λάδι που έριχναν οι μοναχοί στους επιδρομείς από την τρύπα ακριβώς από πάνω της.
Το 1617 φιλοξένησε αλληλοδιδακτικό σχολείο που είχε στην κατοχή του πολλά ενετικά κτήματα και μεγάλο πλούτο.
Όσον αφορά τα αρχιτεκτονικά στοιχεία, ο ναός της μονής είναι μονόχωρος, τρίκογχος, με τρούλο. Οι θαυμάσιες τοιχογραφίες του, οι οποίες σώζονται εν μέρει, αποδίδονται στον κρητικό Εμμανουήλ Σκορδίλη, έναν από τους σημαντικότερους αγιογράφους των Κυκλάδων του 17ου αιώνα (1647-1671) Χαρακτηριστική η απεικόνιση της πάλης του Αρχαγγέλου Μιχαήλ με τον Δράκοντα, το θηρίο της Αποκάλυψης που καταπίνει βασιλείς και επισκόπους. Χαρακτηριστικά δείγματα της Κρητικής σχολής αγιογραφίας μπορεί ο επισκέπτης να θαυμάσει στο τέμπλο του ναού.
Ο ανάγλυφος δικέφαλος αετός του 1659 στο μαρμάρινο δάπεδο, τα λατρευτικά σκεύη, ο ιερός κώδικας του 1754 και σημαντικά χειρόγραφα, συγκαταλέγονται στους θησαυρούς της μονής. Πολύ αργότερα, το 1909, άρχισε να λειτουργεί στη μονή και βιβλιοθήκη.
Ο ναός είναι περιτριγυρισμένος από τους διάφορους χώρους της μονής, που αναπτύσσονται σε δύο επίπεδα. Το ηγουμενείο, το αλληλοδιδακτικό σχολείο, η βιβλιοθήκη, το πλυσταριό, οι χειρόμυλοι, το μαγειρείο και τα κελιά των μοναχών. Διακρίνονται τα ξύλινα σήμαντρα Παλιότερα έμεναν εδώ δεκάδες καλόγεροι, που φρόντιζαν τη Μονή και τα κτήματά της.
Το λιτό, μεσογειακό Κυκλαδίτικο τοπίο δεσπόζει στην θέα από τις «επάλξεις» του καστρομονάστηρου των Ταξιαρχών. Το απέραντο γαλάζιο Αιγαίο, ο οίνωψ πόντος του Ομήρου, κυριαρχεί στον ορίζοντα, με αναπόσπαστο στοιχείο την γαλανόλευκη που κυματίζει μόνιμα στο μοναστήρι, τονίζοντας την ελληνορθόδοξη ταυτότητά του.